Handboek Auteursrecht, 5e druk 2025

Handboek Auteursrecht, 5e druk 2025 Spoor/Verkade/Visser Het auteursrecht en de daaraan verwante rechten spelen een belangrijke rol bij de exploitatie en het gebruik van producten op het gebied van kunst, informatie, entertainment en vormgeving. Het rechtsgebied staat sterk onder invloed van informatie- technologische ontwikkelingen (digitalisering, internet, AI) en Europese harmonisatie. De overvloedige rechtspraak van het Hof van Justitie van de EU heeft het auteursrecht de afgelopen jaren ingrijpend gewijzigd. Het handboek Auteursrecht behandelt het auteursrecht, het portretrecht, de naburige rechten (van uitvoerende kunstenaars, producenten, persuitgevers en omroepen) en het databankenrecht en is zowel bestemd voor de rechtspraktijk als voor het wetenschappelijk onderwijs.

Kroniek van de intellectuele eigendom

Een eetkamerstoel verandert het auteursrecht. Een Belgisch orkest beïnvloedt het werkgevers-IE-recht. Het Eengemaakt Octrooi Gerecht is goed bezig. Er is nieuw EU modellenrecht. En in het merkenrecht gebeurt niet veel. Deze Kroniek IE verscheen op 6 juni 2025 in het NJB Dirk Visser, Jorn Torenbosch en Alexander de Leeuw

Toonkunst in loondienst

In de ONB-zaak over Belgische orkestmusici in (overheids)dienstbetrekking oordeelde het HvJ EU op 6 maart 2025 dat hun rechten op opnames en uitzendingen van uitvoeringen niet dwingend zonder hun toestemming bij Koninklijk Besluit voor een vast bedrag per jaar aan hun werkgever overgedragen hadden mogen worden. In een bijdrage aan het Nederlands Juristenblad van 9 mei 2025, getiteld 'Toonkunst in loondienst' betogen Feer Verkade en Dirk Visser dat vanwege de Nederlandse contractuele afwijkingsmogelijkheid en in het licht van het eerdere Luksan arrest over het vermoeden van overdracht aan een filmproducent kan de Nederlandse regeling ten aanzien van werkgeversauteursrecht grotendeels blijven bestaan. Wel moeten werknemers bepaalde dwingendrechtelijke wettelijke aanspraken krijgen, onder andere op een aanvullende billijke vergoeding in geval van een bestseller.

Wat mag een uitgever met AI doen met het werk van zijn eigen auteurs?

04_art2-Auteursrecht2025-1-AI-uitgevers.pdf

Werkgeversauteursrecht onder druk

Bb_2504_-Werkgeversauteursrecht-onder-druk.pdf

 

Vermelding gebruik AI bij AI-gegenereerde content

Met de komst van AI- toepassingen als ChatGPT, DALL- E en Midjourney en tal van andere programma’s, is het mogelijk om gemakkelijk, snel en goedkoop content (tekst, afbeeldingen, audio en video) te genereren. Die door AI gegenereerde content (ook wel ‘output’ genoemd) kan ook commercieel worden ingezet.

Bb 2024 51 – Vermelding gebruik AI bij AI-gegenereerde content

 

Van thuiskopie naar thuisbewerking

Is het toegestaan om met AI- systemen teksten van anderen voor eigen gebruik te bewerken, te vertalen of samen te vatten?

(bron: Bb 2024/43)

Dirk Visser & Michiel Smit

Bb_2417 AI Thuisbewerking Visser en Smit

Creativiteit moet voortaan bewezen worden

‘Het gaat hierbij evenwel om een kenmerk dat uit het voortbrengsel zelf is te kennen’. Dat overwoog de Hoge Raad in 2008 over de voor auteursrechtelijke bescherming vereiste mate van creativiteit. Door het gebruik van AI-systemen is de voor auteursrechtelijke bescherming vereiste creativiteit echter niet meer uit het voortbrengsel zelf te kennen. In deze bijdrage verschenen in het Tijdschrift voor Internetrecht (nr. 3, juli 2024) wordt de stelling verdedigd dat deze overweging daarom niet langer houdbaar is en wordt onderzocht wat dat betekent.

Kroniek van de intellectuele eigendom

Bij het nieuwe Unified Patent Court spelen interessante procesrechtelijke kwesties. In het auteursrecht is de belangstelling voor AI onverminderd groot en is de gloednieuwe AI Act van belang. In het merkenrecht is er aardig wat rechtspraak over bewijslast bij parallelimport en verwijzend merkgebruik. In het modellenrecht gaat het om de zichtbaarheid van de onderkant van een fietszadel bij normaal gebruik.

Tunes en jingles

‘Leven als een god in Frankrijk. Dat was het voorland van elke succesvolle tunes en jingle-componist. Naast een honorarium voor het schrijven van de tunes en jingles voor radio en televisieprogramma’s, doorgaans betaald door de omroepen, kon de componist ook nog rekenen op flinke sommen aan auteursrechtgelden van Buma/Stemra. Het gebruik van composities op radio en televisie wordt immers door Buma/Stemra afgerekend op basis van het aantal gebruikte seconden. Denk aan een televisieprogramma als “De wereld draait door” waarin de “ident”, het herkenbare melodietje, na ieder gesprekje voorbij komt. En dat vijf dagen per week, tel uit je winst.’ Aldus beschreef Olga Meijer in 2012.